ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ INTERREG V-A
«ΕΛΛΑΔΑ –ΚΥΠΡΟΣ 2014-2020»
Τίτλος Πράξης: «Δίκτυο Ανοικτών Οικομουσείων για την Ανάδειξη και Ήπια Ενίσχυση Περιοχών με Περιβαλλοντική Ιστορικότητα» (Ακρωνύμιο: Eco.Muse)
Άξονας 3: Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και πρόληψη κινδύνων
Θεματικός Στόχος 6: Διαφύλαξη και προστασία περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων
Επενδυτική Προτεραιότητα 6c: Διατήρηση, προστασία, προώθηση και ανάπτυξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς
Ειδικός Στόχος 3.2: Βελτίωση της ελκυστικότητας των περιοχών φυσικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΑΞΗΣ
Το έργο αφορά στη δημιουργία δύο Ανοικτών Οικομουσείων στην περιοχή του Λασιθίου (Κρήτη) στη Σητεία και τον Άγιο Νικόλαο, και ενός στην περιοχή της Μαραθάσας Λεμεσού (Κύπρο) με στόχο την ανάπτυξη των περιοχών, με την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, στη βάση μιας ολιστικής αειφορικής προσέγγισης. Μέσω της πράξης, πρόκειται να αναπτυχθεί μοντέλο – πρότυπο δίκτυο μουσείων ανοικτού χώρου (Οικομουσείων), με στόχο την διασυνοριακή υιοθέτηση του.
Στη Σητεία, θα αναπτυχθεί ένα Οικομουσείο με σημείο αναφοράς την ελιά και τον διαχρονικά αναπτυσσόμενο πολιτισμό γύρω από αυτή και τα προϊόντα της, και θα οργανωθεί ένα πρότυπο συμμετοχικό ελαιουργείο. Στον Άγιο Νικόλαο, το Ανοιχτό Οικομουσείο θα αναπτυχθεί στην περιοχή της Ελούντας (χερσόνησος Κολοκύθα ή νησί Ελούντα) με στόχο την ανάδειξή του ως ένα σύνολο φυσικού (δένδρα, νερό κ.α.), και ανθρωπογενούς (κτίρια, ξερολιθιές, μύλοι, αλώνια, δεξαμενές κ.ά.) περιβάλλοντος που ουσιαστικά αποτελεί την σχηματοποίηση των αρχέτυπων δομών και την απεικόνιση της φυσικής τάξης του χώρου όπως διαχρονικά επιβίωσε σε μεγάλο τμήμα της ανατολικής Κρήτης από την μινωική περίοδο έως και το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Στο Τρόοδος, ολόκληρη η περιοχή της Μαραθάσας Λεμεσού, θα μετατραπεί σε Ανοικτό Οικομουσείο με αναφορά στο απόθεμα φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της (μονοπάτια, αρχαία & βυζαντινά μνημεία, λαϊκή τέχνη, παραδοσιακά επαγγέλματα), στη σύνδεσή της με τοπικές οικονομικές δραστηριότητες και στη δημιουργία χώρων πολιτιστικής εκπαίδευσης.
Οι δράσεις που θα πραγματοποιηθούν αφορούν:
- στον συντονισμό και στη διαχείριση του έργου,
- στη δημοσιότητα και πληροφόρηση της πράξης και στον πολλαπλασιασμό των αποτελεσμάτων της, μέσα από έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις, συνέδρια και εκδηλώσεις,
- στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των περιοχών και των γεωτόπων τους, μέσω της ταυτοποίησης και αξιολόγησης του φυσικού και πολιτισμικού αποθέματος και των τοπικών παραδοσιακών αγροδιατροφικών προϊόντων, με σκοπό την ανάδειξη τους,
- στην εκπόνηση επιχειρηματικού σχεδίου, Μουσειολογικής Μελέτης, Μελέτης Χωρικής οργάνωσης των δύο Οικομουσείων καθώς και άλλων τεχνικών μελετών που αφορούν στην κατασκευή των υποδομών όπως είναι η μελέτη κυκλοφοριακής σύνδεσης, ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, πυρασφάλειας, πρασίνου / εξωτερικών χώρων,
- στην κατασκευή των υποδομών των δύο Οικομουσείων, στην προμήθεια εξοπλισμού και οχημάτων και στην κάλυψη των λειτουργικών δαπανών για τους πρώτους μήνες λειτουργίας τους,
- στην ενεργοποίηση των τοπικών φορέων για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων στα Οικομουσεία και στον σχεδιασμό και υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους δυνητικούς επισκέπτες,
- στη διασυνοριακή υιοθέτηση της παρέμβασης μέσω ανάπτυξης πρότυπου μοντέλου Οικομουσείων και σχεδίου βιωσιμότητας της ολιστικής αυτής προσέγγισης,
- στην αξιολόγηση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Πράξης.
ΣΤΟΧΟΙ
Το έργο αφορά στην ενίσχυση περιοχών με πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, οι οποίες αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο μερικής ερημοποίησης, καθώς και στην ανάδειξη και προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, με στόχο την ορθολογική και ήπια ανάπτυξή του μέσω της ενεργής συμμετοχής κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων της περιοχής και τον εμπλουτισμό των περιοχών με δραστηριότητες, οικονομικές-κοινωνικές-πολιτιστικές, δημιουργώντας ένα ιδιότυπο «φιλοπεριβαλλοντικό» προϊόν (rebranding).
Η προσέγγιση ανάπτυξης μιας περιοχής ως ανοικτό Οικομουσείο συμβάλει στην ανάδειξη των στοιχείων-συστατικών της, βασιζόμενη στα εμβληματικά χαρακτηριστικά της, δημιουργώντας έτσι προϋποθέσεις αναπτυξιακής επανεκκίνησής της. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, εντασσόμενα στην ανάπτυξη ενός Οικομουσείου, δημιουργούν προϋποθέσεις διακριτότητας της περιοχής και ενίσχυσης της ταυτότητας και ελκυστικότητάς της.
Ιδιαίτερα το έργο στοχεύει στα ακόλουθα:
- αποφυγή εγκατάλειψης ορεινών κοινοτήτων, αναδεικνύοντας την ταυτότητα της περιοχής, ανάπτυξη κοινής προσέγγισης ολοκληρωμένου σχεδιασμού δικτύου διακρατικών Οικομουσείων,
- ανταλλαγή τεχνογνωσίας και αδελφοποίηση των 2 περιοχών σε Ελλάδα και Κύπρο,
- ενιαία αειφορική διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος και ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, αύξηση επισκεψιμότητας με τη δημιουργία ιδιότυπων φιλοπεριβαλλοντικών προϊόντων, και ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού,
- επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέσω της ανάπτυξης πολυθεματικού τουριστικού προϊόντος,
- ενίσχυση και προστασία τοποθεσιών φυσικής & πολιτιστικής κληρονομιάς,
- επανάχρηση εγκαταλελειμμένου κτιριακού αποθέματος,
- διασύνδεση χώρων επισκεψιμότητας που λειτουργούν αποσπασματικά, και
- προώθηση της βιωματικής εκπαίδευσης.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΑΞΗΣ
Τίτλος Πράξης: Δίκτυο Ανοικτών Οικομουσείων για την Ανάδειξη & Ήπια Ενίσχυση Περιοχών με Περιβαλλοντική Ιστορικότητα
Ακρωνύμιο: Eco.Muse
Έναρξη: 01/06/2021
Λήξη: 31/05/2023
Κατάσταση Πράξης: Σε εξέλιξη
Συνολικός Προϋπολογισμός (ευρώ): 2.435.000,00 €
Κοινοτική Συνδρομή (ΕΤΠΑ) (ευρώ): 2.069.750,00 €
Η δημιουργία της ιστοσελίδας Συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Τ.Π.Α.) και από Εθνικούς πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του ονόματος του δικαιούχου και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των συμμετεχουσών χωρών και της διαχειριστικής αρχής.