Ανοικτό Οικομουσείο Μαραθάσας Λεμεσού
Το Ανοικτό Οικομουσείο Μαραθάσας Λεμεσού θα διαμορφωθεί και λειτουργήσει στις αγροτικές κοινότητες Καμινάρια, Τρεις Ελιές, Λεμύθου, Παλιόμυλος και Πρόδρομος στην Μαραθάσα Λεμεσού στην Κύπρο. Το Οικομουσείο Μαραθάσας βασίζεται στην ιδέα διασύνδεσης τοπικών δραστηριοτήτων, πολιτιστικού και γεωφυσικού περιβάλλοντος καθιστώντας την περιοχή ελκυστική ως εναλλακτικό τουριστικό αλλά και εκπαιδευτικό προορισμό. Η οργάνωση και λειτουργία του Οικομουσείου θα επιτευχθεί με την ένταξη σε αυτό των τοπικών, κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων της Μαραθάσας Λεμεσού.
Στόχος του Οικομουσείου Μαραθάσας είναι να φέρει τους επισκέπτες σε επαφή και διάδραση με το φυσικό περιβάλλον και το πολιτισμικό τοπίο, τις κοινωνικές αλλά και τις παραγωγικές δραστηριότητες της περιοχής. Το Οικομουσείο αποσκοπεί στο να καταστήσει τη Μαραθάσα Λεμεσού ελκυστικό τόπο παραγωγής και κατανάλωσης τοπικών ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η Αναπτυξιακή Τροόδους και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτου Κύπρου (ΥΠΑΝΝ), με την ενεργή συμμετοχή των τοπικών φορέων και δρώντων, θα:
- ταυτοποιήσουν και αξιολογήσουν:
- το φυσικό απόθεμα (οικοτόπους, υδάτινα στοιχεία, προστατευόμενες περιοχές, σπηλιές, κ.α. ..),
- το πολιτισμικό απόθεμα (νερόμυλους, γεφύρια, παραδοσιακά επαγγέλματα, ξωκλήσια, αρχαιολογικά και λαογραφικά στοιχεία, φεστιβάλ και εορτές, μνήμες, μύθους και θρύλους, ..),
- τα τοπικά παραδοσιακά αγροδιατροφικά προϊόντα και τους τρόπους μεταποίησής τους (ντόπιες ποικιλίες, συνταγές, αγροκτήματα, οικοτεχνίες, βιοτεχνίες, …)
- τους γαιοτόπους της περιοχής Μαραθάσας Λεμεσού
- σχεδιάσουν θεματικές διαδρομές, οι οποίες θα αξιοποιηθούν στο πρόγραμμα δραστηριοτήτων και υπηρεσιών του οικομουσείου και τέλος,
- σχεδιάσουν την οργάνωση της λειτουργίας και διαχείρισής του Οικομουσείου.
Εργαλεία-Υπηρεσίες που θα δημιουργηθούν για την ενίσχυση της λειτουργίας του Οικομουσείου
Για το σκοπό αυτό σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς θα αναπτυχθούν εργαλεία για να υποστηριχθεί η λειτουργία του Οικομουσείου:
- δημιουργία διαδραστικού χάρτη με τα στοιχεία της περιοχής με έμφαση σε εκείνα που θα ενταχθούν στις θεματικές διαδρομές,
- δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού παρουσίασης των διαφόρων πτυχών, χαρακτηριστικών, δυνατοτήτων και δραστηριοτήτων που εμπερικλείονται στην περιοχή δράσης, παραγωγή ενημερωτικού υλικού και Qr,
- δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων και οργάνωση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με την μετατροπή καθημερινών λειτουργιών για την απόκτηση βιωματικών εμπειριών από τους επισκέπτες,
- Μουσειοβαλίτσες (που θα περιλαμβάνουν αντικείμενα και ενημερωτικό υλικό),
- Εκπαιδευτικά τετράδια για Αγροδιατροφή/Γαστρονομία για Δημοτική Εκπαίδευση και Μέση Εκπαίδευση,
- Εκπαιδευτικά τετράδια για τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή κληρονομιά για Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση ,
- Εκπαιδευτικά τετράδια για παραδοσιακά επαγγέλματα περιοχής (αγγειοπλαστική, βυρσοδεψία, καλαθοπλεκτική) για Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση,
- Εφαρμογή ξενάγησης στο Οικομουσείο για κινητά με τη μέθοδο του Qr,
Για τη λειτουργία του Οικομουσείου και την οργάνωση της παροχής υπηρεσιών θα αξιοποιηθούν δημόσια κτίρια και θα ενταχθούν στις προτεινόμενες θεματικές διαδρομές λειτουργώντας συμπληρωματικά. Συγκεκριμένα θα δημιουργηθούν:
- 3 Πολιτιστικοί πόλοι:
- Κέντρο Πληροφόρησης Βυζαντινής και Μεταβυζαντινή Κληρονομιάς καθώς και εργαστήρια Αγιογραφίας και άλλων εκκλησιαστικών τεχνών (Δημοτικό Σχολείο Λεμύθου)
- Κέντρο Πολιτιστικής Εκπαίδευσης (ξενώνας και χώρος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων) και εργαστήριο παραδοσιακών τεχνών (Δημοτικό Σχολείο Καμιναριών)
- Κέντρο Ενημέρωσης και Εργαστήρια προβολής και ανάδειξης γεωργικών και αγροδιατροφικών προϊόντων – Γαστρονομίας (Δημοτικό Σχολείο Τριών Ελιών)
- Σημείο ενημέρωσης (πλατεία της κοινότητας Προδρόμου)
- Κεντρικός Σταθμός Διακίνησης /Γραφείο Παροχής Υπηρεσιών, πωλητήριο πώλησης παραδοσιακών προϊόντων, Σταθμός Λεωφορείου και Σημείο ενημέρωσης (Δημοτικό Σχολείο Παλαιόμυλου και περιβάλλοντας χώρος του)
- Γραφεία διοίκησης και τεχνικής υποστήριξης του Οικομουσείου (Κοινοτικό Κτίριο Προδρόμου)
Υποστηρικτικές δράσεις
Για την οργάνωση και λειτουργία του Οικομουσείου Μαραθάσας θα
- συνταχθούν μουσειολογικές μελέτες
- των τριών πολιτιστικών πόλων όπου θα αναπτυχθούν δραστηριότητες και υπηρεσίες του οικομουσείου. Οι μελέτες αυτές θα προσδιορίζουν τις ανάγκες στη διαμόρφωση του χώρου και του απαραίτητου εξοπλισμού
- του συνολικού οικομουσείου, η οποία θα αφορά την οργάνωση και λειτουργία των θεματικών διαδρομών και δραστηριοτήτων που θα ενταχθούν στο οικομουσείο,
- εκπονηθούν τεχνικές μελέτες για τις απαραίτητες αναβαθμίσεις του συνόλου των δημοσίων κτηρίων που θα υποδεχθούν δραστηριότητες, ώστε να είναι λειτουργικά,
- υλοποιηθούν οι προτεινόμενες αναβαθμίσεις των κτηρίων και θα αγοραστεί ο απαραίτητος εξοπλισμός, ο οποίος θα υποδειχθεί από τις μουσειολογικές μελέτες,
- αγοραστούν λεωφορεία για τη μετακίνηση των επισκεπτών στους χώρους του,
- σχεδιαστεί η κυκλοφοριακή διαχείριση του οικομουσείου : κυκλοφοριακή οργάνωση εντός του οικομουσείου, οργάνωση της κυκλοφορίας του λεωφορείου και η σύνδεση των θεματικών διαδρομών του με άλλες διαδρομές.
Οι επισκέψιμοι χώροι, ιδιωτικοί και δημόσιοι, ανοιχτοί και κλειστοί μαζί με τις δραστηριότητες που εκεί αναπτύσσονται, τις παραστάσεις και τις αφηγήσεις, θα αποτελέσουν ένα ζωντανό ανοιχτό οικομουσείο, το οποίο θα συνδεθεί με τον ευρύτερο χώρο της Μαραθάσας, μέσα από τις προτεινόμενες διαδρομές που θα προκύψουν από την ταυτοποίηση και αξιολόγηση του πολιτιστικού και φυσικού αποθέματος της περιοχής. Αναδεικνύονται έτσι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της και δημιουργούνται προϋποθέσεις διακριτότητας της περιοχής & ενίσχυσης της ταυτότητας & της ελκυστικότητάς της.
Η ενεργή ένταξη της τοπικής κοινωνίας και των επαγγελματικών φορέων της στην οργάνωση του Οικομουσείου, ενισχύει το τοπικό παραγωγικό δυναμικό, την τοπική επιχειρηματικότητα, την ανάπτυξη φιλοπεριβαλλοντικών δραστηριοτήτων στο χώρο τους καθώς και τη βιωματική εκπαίδευση των επισκεπτών που θα προσελκύσουν. Συμβάλλει, επιπλέον, στην ανάπτυξη της συμμετοχικότητας και της παραγωγής -διάχυσης της τοπικής γνώσης, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ένα δυναμικό τρόπο διαχείρισης του τοπίου και του τόπου μέσω της διατήρησης του υλικού και άϋλου πολιτισμού του. Προσδοκάται η ανάκαμψη της περιοχής σε όρους βιωσιμότητας (οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική ισορροπία και περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών).
Τέλος το Οικομουσείο Μαραθάσας Λεμεσού σε συνεργασία με το Οικομουσείου Σητείας θα διαμορφώσουν έναν οδηγό διασυνοριακής δικτύωσης ενισχύοντας τη διασυνοριακότητα και αναδεικνύοντας το ρόλο του Ανοικτού Οικομουσείου με στόχο αυτός να αποτελέσει χάρτα πολιτικής.
Η δημιουργία της ιστοσελίδας Συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Τ.Π.Α.) και από Εθνικούς πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του ονόματος του δικαιούχου και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των συμμετεχουσών χωρών και της διαχειριστικής αρχής.